Birlik hukukunun üye devletlerin ulusal hukuku üzerinde ortaya çıkarabileceği etkiler, günümüzde Avrupa Birliği hukukunun en çok tartışılan konularından birini oluşturmaktadır. Bu konu, yönergeler bakımından özel bir öneme sahiptir. Zira hukuki etkilerini doğurabilmeleri bakımından iki aşamalı bir süreç öngörülen yönergeler, üye devletlerce ulusal hukuka çoğu kez zamanında ve eksiksiz olarak aktarılmamaktadır. Avrupa Birliği Adalet Divanı geliştirdiği içtihatlarla, ulusal hukuka eksik veya hiç aktarılmayan yönergelerin söz konusu olduğu hallerde belli şartların karşılanması durumunda yönergelerin doğrudan etkili olabileceğine, ulusal hukukun yönergeye uygun yorumlanacağına veya tazminat talep edilebileceğine hükmetmiştir. Yönergelerin doğrudan etkisi, bu konulardan en çok tartışılmış ve Adalet Divanı’nın kararlarında en sık ele alınmış olanıdır. Yönerge hükümlerine uygun yorum ve tazminat talebi konularının da aynı şekilde doktrinde çokça işlendiği ve Adalet Divanı’nın birçok kararına girdiği gözlemlenmektedir. Yönergelerin doğrudan etkililiği, ulusal hukukun yönergelere uygun yorumlanması ve devletin tazminat sorumluluğu, bu bağlamda yönergelerin ulusal hukuka hatalı veya hiç aktarılmamasının doğuracağı yaptırım niteliğindeki hukuki neticelerdir. Çalışmamızın başlığını oluşturan Avrupa Birliği yönergelerin önetkisi ise, bu üç konuyla yakın bir ilişki içinde bulunmasına rağmen esasen farklı bir kategoriyi oluşturmaktadır. Zira yönergelerin önetkisi, ulusal mevzuata eksik yansıtılma veya hiç yansıtılmamanın doğurduğu bir hukuki sonuç veya yaptırım değildir. Başka bir ifadeyle yönergelerin önetkisi, üye devletlerin yönergeleri ulusal hukuka aktarma yükümlülüğünden bağımsız olarak ortaya çıkmaktadır. Dikkat çeken diğer bir nokta, Avrupa Birliği hukukunun doktrinde nispeten az işlenen konularından olan yönergelerin önetkisinin Adalet Divanı’nın kararlarında da pek sık ele alınmadığıdır. Yönergelerin önetkisi konusunda ayrıntılı açıklamalara geçmeden önce, yönergeler hakkında genel bilgiler vererek Avrupa Birliği’nin bu tasarruflarının temel niteliklerini ortaya koymak yararlı olacaktır.

Eser sahipliği ile ilgili tartışmalar Antik Yunan ve Roma İmparatorluğu’na kadar uzanmaktadır. Bununla birlikte, eser sahiplerinin eserlerinin yayılması ve çoğaltılması hususunda hak sahibi oldukları düşüncesi antik çağlarda yerleşmemiştir. 15. yüzyılda matbaanın icadı, fikrî hakların gelişimini önemli ölçüde etkilemiştir. Zira matbaa birden çok kopyanın hızlı ve nispeten daha az bir maliyetle çoğaltılmasına imkân vermiştir. Hükümdar tarafından verilen imtiyazlar 15. yüzyılın sonundan 18. yüzyılın başına kadar olan döneme damgasını vurmuştur. İlk imtiyazlar, yazarlara değil, matbaacılara tanınmıştır.. Ancak doğrudan yazarlara imtiyaz tanındığı da görülmektedir. Bu kapsamda ilk yazar imtiyazı, 1486 yılında Sabellicus’a tanınmıştır. 18. yüzyılda fikrî hakların gelişimine yönelik önemli adımlar atılmıştır. Bu anlamda, eser sahibine haklar tanıyan ilk kanun 1709 tarihli İngiliz Kanunu’dur. Bunu, devrim fikrinden etkilen Fransa ve fikrî haklar alanında millî düzenlemeler yapan diğer Avrupa ülkeleri takip etmiştir. 19. yüzyılın başlarında, teknolojik gelişmeler sebebiyle, fikrî haklar alanında sınır ötesi bir korumanın gerekli olduğu anlaşılmıştır. Bunu gerçekleştirmek üzere, eser sahiplerine karşılıklı olarak koruma sağlamak amacıyla ülkeler arasında pek çok ikili anlaşma akdedilmiştir. 19. yüzyılın ortalarında, teknolojik gelişmelere paralel olarak fikrî hakka konu ürünlerin sınır ötesi yayılımındaki artış, eser sahiplerinin ve eserlerin milletlerarası korunmasında işbirliğine olan ihtiyacı tetiklemiştir. Bu sebeple, fikrî haklar alanında günümüze kadar pek çok uluslararası ve bölgesel sözleşme imzalanmıştır.

Eser sözleşmesiyle yüklenici bir sonuç meydana getirmeyi borçlanır (TBK.m.470-OR.Art.363). Bu sonuç genellikle maddi varlık taşıyan cinsten bir nesne ya da nesneye ilişkin olur (TBK.m.472-OR.Art.365’deki malzeme ifadesi buna işaret eder). Örneğin, bir bina inşaası ya da binanın boyanması veya makinenin onarılması böyledir. Fakat yüklenici bazen de fikri (düşünsel) düzeyde bir sonucu meydana getirmeyi borçlanabilir (TBK.m.470-OR.Art.363’ün eser ifadesini kullanması bundandır, oysa eBK.m.355 bir “şey”in imalından söz etmişti). Örneğin, bilgisayar programının hazırlanması ya da bir reklam filminin çekilmesi böyledir. Ancak her halükarda işsahibinin sözleşmeyle umduğu yarar yüklenicinin (çalışmayla) meydana getireceği sonuçta yoğunlaşmış ve birikmiş vaziyettedir.

Hukukumuzda sözleşmeler amaçları ve içerikleri bakımından bir sınıflandırılmaya tabi tutulduğu takdirde iş görme sözleşmelerinin önemli bir yer tuttuğu görülecektir. İş görme sözleşmeleri, konusunu, insan emeğinin veya faaliyetlerinin oluşturduğu sözleşmelerdir. Hizmet sözleşmesi, eser sözleşmesi, yayım sözleşmesi, vekâlet sözleşmesi ve vekâlet benzeri hukuki ilişkiler bağlamında ele alınan kredi mektubu, kredi emri ve tellaklık sözleşmesi iş görme sözleşmeleri olarak karşımıza çıkmaktadır.

Demokratik sistemlerde yasama ve yürütme ve yargı olmak üzere üç temel erk vardır. Devlet adalet hizmetlerini yargı erki aracılığıyla sunar. Bir ülkenin bağımsız ve egemen olduğunu gösteren işaretlerden en önemlisi, o ülkenin kendi toprakları üzerinde yargılama yapabilmesi ve yargı erki sıfatıyla yargı ve adalet hizmetlerini sunabilmesidir. Türk hukuk sisteminde, yargı erki adalet hizmetlerini, mahkemeler, savcılıklar ve icra daireleri aracılığıyla yerine getirir.